Yattığınızda uyuyabileceğinizi bildiğiniz halde geceleri uyumak istemiyorsanız bunun nedenini biliyor musunuz?
Bu konuyu psikiyatr ile ilk tartıştığımda benim yorumum şu olmuştu:
-Gece uyumak istemiyorum çünkü yeni güne başlayasım yok. Muhtemelen mutsuz olduğum için…
Fakat ters köşe oldum!
Bahsettiğim sebebin geçerli olduğu senaryo daha çok sabah yataktan çıkmak istememek ile bağdaştırılıyormuş. Gece uyumak istememe sebebim ise hazcı yönümle ve yaşama arzumla ilişkiliymiş. Siz de şimdi “acaba” deyip kendinizi sorgulamaya başladıysanız devam ediyorum…
Önce biraz ipucu vereyim: Mesela arkadaşlarınızla evde keyifli bir muhabbete daldığınızda uykunuz gelse bile direniyor musunuz? Ya da içinizden birinin göz kapakları düşmeye başladığında üzülüyor musunuz? Üzülüyorsanız eğer, günden yeterli hazzı veya tatmini sağlayamadığınız için olabilir. Ya da çok keyif almışsınızdır ve bitmesini istemiyorsunuzdur.
Hadi tek başınıza olduğunuz senaryolardan örnek vereyim. Uyumayı vakit kaybı olarak gördüğünüz oluyor mu? Peki uyumayıp vaktinizi nasıl değerlendiriyorsunuz? Sadece tavanı seyrettiğinizi fark ettiğiniz anlarda veya “bir sigara daha içeyim” dediğiniz durumlarda bile yatağa gitmeyi erteliyor musunuz? Şayet boş durmayı uyumaya yeğliyorsanız yine günden beklediğiniz tatmini sağlayamadığınız için olabilir. Haz arayışınız devam ediyor olabilir.
Zıttı bir örnekle zihninizi açmaya çalışayım: Sınav haftalarında geceleri ders çalışmak istediğinizde, normalde gelmeyen uykunuz neden hemen geliverir? Çünkü o hafta sınavlara odaklanmışsınızdır ve haz beklentinizi en baştan dizginlemişsinizdir. Ders çalışmaktan keyif alma gibi bir beklentiniz olmadığı için de uyumak her zamankinden daha cazip gelmeye başlar.
Peki bu bilgi ne işimize yarayacak? Öncelikle davranışlarımızı tetikleyen duygularımızın anlamını bulmayı, yani farkındalık sahibi olmayı her zaman değerli bulduğumu söyleyeyim. Eminim bu konuda bana katılıyorsunuzdur. O halde doğru soru şu:
Bu bilgi bize kendimiz hakkında nasıl bir ipucu verir?
Yine örnek anım/deneyimim üzerinden yanıtlamaya çalışayım:
Bir gün doktorum bana “sizin kadar libidosu yüksek bir insan neden şu an elini çenesine koymuş, bezgin bir şekilde beni dinliyor? Görüşmediğimiz süre içerisinde neler oldu Bünyamin Bey?” diye sorduğunda soruya soruyla yanıt verme ihtiyacı hissettim:
“Libidosu yüksek insan ben miyim?” dedim. Bu arada libido, sadece cinsel içgüdüyü ifade eden bir kelime değildir. Aynı zamanda yaşama sevinci, isteğini de ifade eder. Bu defa sorumu doğru kelimelerle yeniden sorma gereği duydum:
“Yaşama sevinci yüksek olan ben miyim?”
Sordum çünkü yaşama sevincim yüksek olduğu için psikoterapi alma gereği hissedeceğimi hiç düşünmemiştim.
Ve cevabımı aldım. Aynen aktarıyorum:
“Evet Bünyamin Bey, sizin burada olma sebebiniz yaşama sevincinizin olmasına karşılık engellendiğinizi düşünüyor olmanız zaten. Bir şekilde hayatı yaşamanızı engelleyen sorumluluklar veya kurallar sizde engellenme duygusuna dönüşüyor. Engellenmeye tahammülünüz olmadığı için bu sizi depresyona sürüklüyor. Bu sizin normaliniz. Burayı eleştirmiyor veya yanlışlamıyoruz. Fakat kendinizi tanımanız önemli…”
Dolayısıyla arkadaşlar, bu bilgiler benim için çok kıymetliydi ve sizin için de kıymetli olabilir diye aktarmak istedim. Belki de melankolik değil, tam tersine yaşama enerjisiyle dolu birisinizdir. Belki de sorun hiç aklınıza gelmeyen sebeplerle ilişkilidir. Belki engellendiğinizi düşünüyorsunuzdur. Belki engelleniyorsunuzdur. Belki engellerinizi tanımanız gerekiyordur. Belki neden engellenmiş gibi hissettiğinizi anlamanız gerekiyordur. Bu belkiler çoğalır gider.
İşte bu yüzden, şikayetleri olan ve aşamayan herkesi profesyonel destek almaya yönlendiriyorum. Problemin anlamını bulmak, çözümün büyük bir kısmıdır. Gerisi kendiliğinden gelir ve doktorunuzun size direktif vermesine gerek kalmaz. Bundan sonrası sizdedir. Siz, kendinize en uygun çözümü bulursunuz zaten ama bunun için soruyu/sorunu doğru anlamak gerekir.
Şimdi tekrar düşünmenizi rica ediyorum. Gece uyumak istememek neden? Siz acaba geceleri neden uyumak istemiyorsunuz?
Yaşam Kalitenizi Arttıracak Diğer Yazılar
- Mide bulantısına ne iyi gelir?
- Öksürüğe ne iyi gelir?
- Boğaz ağrısına ne iyi gelir?
- İshale ne iyi gelir?
bu konudan muzdarip olan biri olarak hep degisik fikirler yurutmus ama hepsinde cikmaza varmistim o yuzden oncelikle elinize saglık, yararli bir yazi olmus. Ayni zamanda goz acan bi yazi. Melankolik tarafi agar basan biri olarak, sanirim burdan alacagim cok sey var – en cok da engelleme bazinda ki bu beni bayagi dusunduren ve sasirtan tarafi oldu.
Yazım zihin açtıysa, faydalı olduysa ne mutlu. Yorum için teşekkür ederim.
Uyumak istiyoruz da uyuyamıyoruz o ayrı sıkıntı sanırım 🙂
Evet, o başka bir problemin belirtisi olsa gerek.
tesekurler efendım
Gece uyumuyorum çünkü kendime doyamıyorum! Okadar rahat okadar ‘ben’imki gece, kafamdakilerle başbaşa, sere serpe, döke saça oturuyorum düşünüyorum ki, sabah olunca belli başlı kaidelerin, saatlerin dakikaların, bir takım bana ait olmayan amaçların kölesi olacak olan ‘ben’den ne kadar uzak kalırsam okadar mutluyum.